สมัชชาสุขภาพแห่งชาติ ครั้งที่ ๖

๑๒ พฤศจิกายน ๒๕๕๖
ต้องขอยืนยันอย่างหนักแน่นว่า การประชุมสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ ครั้งที่ ๖ พ.ศ. ๒๕๕๖ ยังคงกำหนดจัดขึ้นระหว่างวันที่ ๑๘ – ๒๐ ธันวาคม ๒๕๕๖ ณ ศูนย์การประชุมสหประชาชาติ ถนนราชดำเนิน กรุงเทพมหานคร ไม่เปลี่ยนแปลง แม้สถานที่ประชุมแห่งนี้อยู่ติดกับบริเวณที่ชุมนุมของมหามวลชนที่ออกมาคัดค้านกฎหมายนิรโทษกรรมอยู่ในขณะนี้
อยากเน้นย้ำอีกครั้งว่า "สมัชชาสุขภาพแห่งชาติ" เป็นกระบวนการพัฒนานโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีส่วนร่วม ตามพระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๕๐ มีการทำงานมาตลอดปีตั้งแต่การเปิดรับประเด็นเชิงนโยบาย การพัฒนาข้อเสนอเชิงนโยบาย การเปิดเวทีรับฟังความคิดเห็น และนำเข้าสู่ที่ประชุมเพื่อหาฉันทามติร่วมกันของสมาชิกที่มาจากทุกภาคส่วน
หลังจากมีฉันทามติแล้ว บางเรื่องก็ถูกเสนอไปยังรัฐบาล บางเรื่องก็เสนอไปยังหน่วยงานรัฐที่เกี่ยวข้อง บางเรื่ององค์กรทางวิชาการและองค์กรประชาชนก็นำไปขับเคลื่อนทั้งในระดับชาติและระดับพื้นที่ จนออกดอกออกผลเป็นรูปธรรมในหลายเรื่อง
สำหรับกาประชุมในปีนี้ ได้กำหนด Theme หรือ ประเด็นหลัก ไว้ว่า “สานพลัง สร้างสุขภาวะชุมชน” เพื่อชี้ให้เห็นว่าฐานชุมชนมีความสำคัญต่อการพัฒนาประเทศ
ผมขอใช้โอกาสนี้ สรุปย่อร่างข้อเสนอเชิงนโยบาย ๘ เรื่อง ที่ถูกกำหนดเป็นระเบียบวาระการประชุมสมัชชาสุขภาพแห่งชาติในปีนี้
เรื่องที่ ๑ แผนยุทธศาสตร์ร่วมแห่งชาติ ว่าด้วยระบบสุขภาพชุมชน : เป็นข้อเสนอที่ต้องการให้มีกรอบแนวคิดและยุทธศาสตร์ร่วมว่าด้วยการสนับสนุนชุมชนเข้มแข็ง ในระยะ ๑๐ ปี ข้างหน้า ของ ๔๖ องค์กร โดยใช้ยุทธศาสตร์รวมแสงเลเซอร์เพื่อการสนับสนุนให้เกิดชุมชนเข้มแข็ง เน้นให้เกิดกระบวนการประชุมปรึกษาหารือระหว่างหน่วยงานที่เป็นกลไกระดับพื้นที่ของหน่วยงานภาคีทั้ง ๔๖ องค์กรและเครือข่ายชุมชนท้องถิ่น เพื่อร่วมกันออกแบบและจัดตั้งกลไกประสานงานระดับตำบล เทศบาล และระดับจังหวัด
เรื่องที่ ๒ แผนยุทธศาสตร์การจัดการปัญหาโฆษณาที่ผิดกฎหมายของยา อาหาร และผลิตภัณฑ์สุขภาพ พ.ศ.๒๕๕๗-๒๕๖๑ : เป็นข้อเสนอที่มุ่งเน้นให้สมาชิกรับรองแผนยุทธศาสตร์ เพื่อนำไปเสนอต่อคณะรัฐมนตรี พิจารณาให้ความเห็นชอบต่อไป และเสนอให้ตั้งกลไกร่วมระหว่าง อย. กสทช. สคบ. กระทรวงไอซีที และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เป็นกลไกขับเคลื่อนแผนยุทธศาสตร์ฯ
เรื่องที่ ๓ ระบบการจัดการอาหารในโรงเรียน : เป็นข้อเสนอที่มุ่งเน้นให้รัฐบาลผลักดัน ให้ประเด็นการจัดการอาหารในโรงเรียนเป็นวาระแห่งชาติและวาระของจังหวัด ให้มีการทบทวนและปรับปรุงระบบการบริหารจัดการกองทุนเพื่อโครงการอาหารกลางวันในโรงเรียนประถมศึกษาให้สามารถสนับสนุนระบบการจัดการอาหารกลางวันในโรงเรียนทุกสังกัด และมีการบริหารจัดการที่มีประสิทธิภาพและโปร่งใส ตรวจสอบได้
เรื่องที่ ๔ นโยบายการตรวจสุขภาพที่จำเป็นและเหมาะสมสำหรับประชาชน : เป็นข้อเสนอให้มีการกำหนดนโยบาย หรือแนวทางเพื่อการตรวจสุขภาพที่จำเป็นและเหมาะสม โดยใช้กระบวนการในการดำเนินการที่ใช้หลักวิชาร่วมกับสถานการณ์ที่เป็นจริง และการตัดสินใจโดยใช้ความเป็นเหตุเป็นผลอย่างเหมาะสม มีการศึกษาทบทวน และพัฒนาสิทธิประโยชน์เกี่ยวกับเรื่องนี้ เพื่อส่งเสริมสนับสนุนให้ประชาชนได้รับการตรวจสุขภาพที่ จำเป็นและเหมาะสม
เรื่องที่ ๕ การกำกับดูแลสื่อและการสื่อสารการตลาดของผลิตภัณฑ์ยาสูบและเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ : เป็นข้อเสนอให้มีการร่วมกันพัฒนาข้อบังคับจริยธรรม หรือ Code of Ethic (COE) และแนวทางปฏิบัติ หรือ Code of Conduct (COC) ให้เป็นเครื่องมือในการกำกับดูแลกันเองในการผลิตสื่อ และการสื่อสารเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ยาสูบ และ เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ อย่างเคร่งครัด มีจริยธรรม มีความรับผิดชอบต่อสังคม
เรื่องที่ ๖ เป้าหมายในการป้องกันและควบคุมโรคไม่ติดต่อของประเทศไทย : เป็นข้อเสนอที่เสนอให้สมาชิกรับรองตัวชี้วัดและเป้าหมายทั้ง ๙ ที่ได้ปรับจากตัวชี้วัดและเป้าหมายระดับโลก รวมทั้งแหล่งข้อมูล วิธีการ และหน่วยงานที่รับผิดชอบในการวัดและติดตามความก้าวหน้า ให้เป็นของประเทศไทย
เรื่องที่ ๗ การสร้างความร่วมมือของทุกภาคส่วนเพื่อ “สุขภาพหนึ่งเดียว” ของคน-สัตว์-สิ่งแวดล้อม : เป็นข้อเสนอที่มุ่งเน้นให้ทุกฝ่าย รับเอาแนวคิด หลักการ และวิธีปฏิบัติ ของ “สุขภาพหนึ่งเดียว” ไปเป็นแนวทางในการดำเนินการเพื่อควบคุมโรคและภัยสุขภาพ และสร้างกลไกการถ่ายทอดความรู้ความเข้าใจเรื่องแนวคิด “สุขภาพหนึ่งเดียว” ในทุกระดับ ตั้งแต่ระดับนานาชาติ ประเทศ ไปถึงชุมชนท้องถิ่น
เรื่องที่ ๘ ทบทวนมติสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ เรื่อง การป้องกันผลกระทบต่อสุขภาวะและสังคมจากการค้าเสรีระหว่างประเทศ : เป็นข้อเสนอให้มีการให้สัตยาบันว่าจะให้ความสำคัญกับผลกระทบต่อสุขภาวะและสังคม โดยให้มีสมดุลระหว่างการพัฒนาเศรษฐกิจและการพัฒนาในทุกกระบวนการที่เกี่ยวข้องกับกลไกการค้าระหว่างประเทศ และแสดงจุดยืนในการป้องกันผลกระทบดังกล่าวต่อคู่เจรจาต่างประเทศ เพื่อเอื้ออำนวยต่อการพัฒนาเศรษฐกิจที่ยั่งยืนและการพัฒนาสังคมเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีของประชาชน
ต้องเรียนว่า ข้อเสนอเชิงนโยบายแต่ละเรื่องล้วนมีความสำคัญและส่งผลต่อการมีสุขภาวะที่ดีของประชาชนและสังคมในแง่มุมที่แตกต่างกันไป ก็ขอให้สมาชิกสมัชชาสุขภาพแห่งชาติทุกท่านเตรียมตัวเข้าร่วมประชุมตามวัน เวลา และสถานที่ที่กำหนดโดยพร้อมเพรียงกัน โดยสามารถดาวน์โหลดเอกสารฉบับสมบูรณ์ได้ทาง www.samatcha.org ตั้งแต่วันที่ ๑๕ พฤศจิกายน ศกนี้ครับ
ท้ายสุด ผมคงเชิญชวนให้สมาชิกร่วมกันภาวนาให้สถานการณ์บ้านเมืองกลับคืนสู่ความสุขสงบโดยเร็วนะครับ เราจะได้ไปประชุมที่ศูนย์การประชุมสหประชาชาติที่ตั้งอยู่ใกล้สะพานมัฆวานได้โดยไม่ต้องเลื่อนวันประชุมหรือย้ายสถานที่
แต่ผมไม่แน่ใจเหมือนกันว่า สมาชิกทุกคนจะร่วมภาวนาตามที่ผมเชิญชวน